2008 Honda Civic Hybrid aracım olduğundan şuradaki yazıda bahsetmiştim.
Türkiye’de Hybrid taşıtların bilinirliği arttıkça, özellikle son dönemde, çeşitli sorular alıyorum. Tüm merak edilenleri tek tek yanıtlıyorum ve bir Hybrid araç sahibi olarak tecrübelerimi paylaşıyorum.
Aşağıda, gelen soruları ve bunlara verdiğim yanıtları bulabilirsiniz.
NOT (2020): Yıllar içinde gelen bazı sorulara yanıt olması bakımından, 2013 yılında aracımın bataryası değiştirildiği sırada çektiğim birkaç fotoğrafı ekliyorum. Hybrid Batarya, arka koltuğun arkasında bulunuyor.
[/toggle]
Şehir içi;
6-7 lt/100km aralığında gerçekleşiyor.
Aracı aldığım ilk yıllarda Ankara’da yaşıyordum ve tüketim 6 lt/100km civarındaydı.
Şu anda bol yokuşlu bir şehirde yaşıyorum ve tüketim 6,5 lt/100km civarında gerçekleşiyor.
Şehirler arası;
Ortalama hız 110 km iken 5,5 lt/100km civarı.
Ortalama hız 90 km iken 4,5 lt/100km’ye kadar düşüyor.
Gaz pedalına ne kadar basıldığı tüketimi çok ciddi etkiliyor.
(Karşılaştırma yapılabilmesi açısından, geleneksel benzin motorlu Civic’in şehir içinde 10-11lt/100km civarı benzin tüketimi yaptığını eklemeliyim.)
Aracım 2008 model. 2012 yılında 100 bin km’de iken satın aldım. Yıl 2017 oldu ve km sayacı 190 bin km’ye ulaştı. Ben çok memnunum. Hybrid araçların yeni modellerinin çok daha geliştirilmiş olduğunu düşünüyorum.
Diğer yandan aracın konforlu ve dolu olduğunu eklemeliyim. Hakikaten üst sınıf ve konforlu bir araç. Aşağıdaki videoda, “top speed” denemesi yapılmış ve 218 km/saat görülmüş.
Bazen “artık başka araç baksam” diyorum, fakat bırakın biraz daha iyi bir aracı, aynı seviyeden bir aracın güncel fiyatlarını görünce “hiç gerek yok” diyorum. Aracımı değiştirirsem (ki bir süre daha değiştirmeyi düşünmüyorum), öncelikle yine bir Hybrid araç bakacağım.
Bakım konusunda, benzinli bir aracın klasik bakımları (yağ, su, filtre vs… değişimi) dışında özel bir bakım yaptırmıyorum. Bakımda kullanılacak malzemeleri internetten kendim alıp, herhangi bir ustaya giderek değiştirmesini istiyorum. Yaşadığım şehirde, aracıma uygun ürünleri bulamıyorum. O nedenle kendim temin ediyorum. Önce motor yağı ile başladım, sonraki değişimde bir de bakmışım ne var ne yok internetten sipariş etmişim. Örneğin, ENEOS 5W/30 veya 0W/20 motor yağı.
Ancak, “Şanzıman Yağı” değişimini, işin ehline giderek yaptırıyorum. CVT şanzıman yağı, dikkat edilmesi gereken bir husus.
Ek Bilgi: Lütfen bu yazının altındaki, 23 Şubat 2020 tarihli mesaja göz atın.
Bence, dikkat edilmesi gereken en önemli husus, elektrik motorunu besleyen bataryanın verimlilik durumu. Eğer batarya değiştirilmemiş ise mevcut bataryanın ömrünü doldurmuş olma ihtimali çok yüksek. Sonuçta 2008 üretimi bir araç ve şu anda yaklaşık 10 yaşında. Bataryası değişmemiş bir Hybrid Civic sıkıntılı bir sürüş sunabilir.
Batarya konusunda neler yaşadığımı, aşağıdaki çeşitli sorulara verdiğim cevaplarda anlattım.
Öncelikle şunu bilmek lazım, tüm bataryaların aktif kapasiteleri, performansları zamanla azalıyor.
Bu bilgiyi aklımızın bir kenarında tutarak, kendi tecrübemi şöyle ifade edebilirim;
Ben aracı satın aldıktan kısa süre sonra batarya sorunu yaşadım. Çok kısa aralıklarla batarya tükeniyor ve yeniden dolana kadar araç resmen yığılıyor ve yerinden kalkmakta zorlanıyordu. Araçtan soğumuştum. Sağ olsunlar, “Honda Türkiye” ilgilendi ve garanti kapsamında bataryayı değiştirdiler. Teknolojisi daha ileri batarya takıldı (batarya, arka koltuğun arka kısmında bulunduğu için, Hybrid Civic’in bagajı, geleneksel Civic’lere göre daha az hacimli).
Batarya değişiminden sonra, aracın tüm karakteristiği değişti. Yeniden âşık oldum. Hiçbir sorun kalmadı. Batarya doluluk göstergesinde, en az 3-5 kademe daha kalıyor. Bazen çok zorlarsam, örneğin sıfır rakımdan 1500 metre yüksekliğe kısa sürede çıkarsam (deniz seviyesinden, dağlara çıkmak gibi…) batarya son kademeye düşüyor. Ancak o zaman bile yedekte bırakılan ek bir enerjisi oluyor. Acil durumlarda o devreye giriyor. Batarya değiştikten sonra, “bataryanın tamamen tükendiği (göstergenin sıfır düzeyine indiği)” vakıa sayısı 10’u bulmamıştır.
Aracı aldıktan 1 yıl kadar sonra, garanti kapsamında bataryasını değiştirdim. 2008 model araç üzerindeki fabrika çıkışı ilk batarya ile ilerleyen yıllarda üretilen bataryalar farklı teknolojiye sahip. Yeni bataryalar hem daha uzun ömürlü hem de daha performanslı. Batarya değiştikten sonra araç kendine geldi. Bütün sıkıntılar bitti.
Bana yazan arkadaşlardan birisi bu sorunun cevabını araştırmış. Onun cevabını aynen kopyalıyorum: “Batarya fiyatları için bir araştırma yaptım. İstanbul’da ki Çiftkurtlar Honda Servisi, 7000 TL civarı bir fiyat verdi. Ben de batarya değişimi için orayı düşünüyorum zaten.”
Not: Bu bilgi, 2017 yılının ortalarında edinilmiştir.
Not2: Benim bilgim 2012 yılından. O zamanlar yeni batarya maliyeti 4-5 bin dolar civarındaydı. Aslında, yılı ve döviz kurunu göz önüne bulundurursak, bilgiler tutarlı hale geliyor.
Öncelikle, yeni batarya maliyetlerini öğrenmek lazım. Batarya fiyatını biliyor ve makul olduğunu düşünüyorsanız, bu yöntem bence işe yarar.
Fiziksel olarak bataryayı değiştirebilirsiniz. Konum olarak, arka koltuğun hemen arkasında bulunuyor ancak ben bu işe bulaşmanızı kesinlikle önermem. Çünkü, batarya değişiminden sonra, yeni bataryaya uygun yazılımın araca yüklenmesi ve optimizasyonunun yapılması gerekiyor. Bunun için “işi bilen” servise gitmek şart. Ek olarak, herhangi bir Honda Yetkili Servisi bile işinizi göremeyebilir. Bu dediğimi lütfen ciddiye alın.
Ne demek istediğimi, bir sonraki soruya verdiğim cevapta aktardım.
2012 yılının son aylarında bir Honda Yetkili Servisi’ndeki tecrübem şöyle:
Batarya değişiminden epeyce önceydi. Aracın üzerindeki fabrika çıkışı bataryayı kontrol ettirmek için gittiğim Yetkili Honda Servisi’ndeki ustaların, Hybrid araçlar konusunda benden daha az bilgi sahibi olduğu açıkça belli oluyordu. Aracı inceleyen usta “yazılım güncellemesi var” demiş ve yazılımı güncellemişti. Ancak güncellemeden sonra araç her zaman alıştığım gibi davranmıyordu. Önceden, “batarya hızlı bitiyor” diye düşünüyordum, güncellemeden sonra çok daha hızlı bitmeye başlamıştı. Durumu defalarca izah etsem de gün sonunda “sorun yok” deniliyordu. İtirazlarımı “Honda Türkiye”ye taşıdım ve kısa sürede “Honda Türkiye”den bir uzman geldi ve aracı inceledi. Yazılımın yanlış bir sürümünün yüklendiğini tespit etti ve doğru sürümü yükledi. (Bu noktada, yazılımcı bir tarafımın olduğunu da eklemeliyim. Uzman, araç bilgisayarındaki yazılım kayıtlarını (log’ları) bana gösterdi ve daha önce yapılan hatalı işlem ile yapılması gereken işlemi açıkladı. Sürümlerin farkını izah etti. Yetkili serviste çalışan ve kendine “usta” diyen diğer kişiler gibi aklımızla alay edercesine, “sorun yok” demedi)
Not: Bu durumun üzerinden çok zaman geçti ve ülkemizdeki Hybrid araçların hem sayısı hem de bilinirliliği arttı. Artık böyle şeyler yaşanmayacağını düşünüyorum/ümit ediyorum.
Aracı satın aldığım zamanlarda, batarya ile ilgili tecrübelerim aynen aşağıdaki videolardaki gibiydi. Bataryası bitikti. Çok hızlı boşalıp-doluyordu. Kısa bir mesafe yol aldıktan sonra, bataryanın aniden bitişi ile araç aşırı hantallaşıyor, gaz pedalına daha fazla basmama rağmen hızlanmakta zorlanıyordu. Yokuş çıkarken batarya aniden biterse, iyice sıkıntılı bir durum oluşuyordu. Araç kalksın diye pedala yüklenince, motordan aşırı yüksek ses çıkıyordu. Tekrar dolana kadar araç yığılıp kalıyordu. Yakıt tüketimi olması gerekenin üstündeydi.
Batarya değişiminden sonra tüm tablo değişti. Bütün sıkıntılar bitti.
Bataryanın aniden bitişini ve aniden tam doluşunu (dolmuş gibi yapıyor aslında) aşağıdaki videolarda görebilirsiniz.
Bataryanın ani boşalması, 1:45’te görülebiliyor:
Bataryanın hızlıca tam dolumu, 0:26’dan sonra görülebiliyor:
İlk kez tecrübe ettiğimde tesadüfen gerçekleşmişti. Sonra 2-3 kere tam anlamıyla tecrübe ettim, epeyce heyecan vericiydi ancak daha sonra özellikle yapmaya çalışmadım.
Tesadüfen gerçekleşen şey şöyle oldu:
Samsun-Ankara arasında, km’lerce uzunluğunda yokuş çıkılan yol var. İlk burada gerçekleşti. 100-110 km/saat arası bir süratle “yokuş” çıkarken, yaklaşık 2,5-3 litre/100km akaryakıt tüketimi oldu. Tahminen 10 dakika böyle seyahat ettim.
Daha sonra araştırdım, olan biten şeyin (hatırladığım kadarıyla) şu olduğunu fark ettim:
“Batarya göstergesi tam dolu iken” ve bir süre (birkaç dakika kadar), aşağı yukarı 100-110 aralığında sabit hızla sürüş yapılıyorken (bir başka ifadeyle, önce “highway/otoban koşullarının” oluşması lazım), gaz pedalına kısa aralıklarla 2 defa hızlıca çek-bas yapıldığında, super highway modu devreye giriyor. Yakıt tüketim göstergesi düşüyor ve aracın her zamankinden farklı davrandığı hemen hissediliyor.
İlerleyen zamanlarda bu modu birkaç defa daha yakaladım ve ayağımı hiç pedal oynatmadığım sürece, öylece gittim.
“Elektrikli” araçlardan farklı olarak, “Hybrid” araçlara dışardan hiç müdahale edilmiyor. Aracı sürdükçe, batarya kendi kendini şarj ediyor. Sürekli doluyor-boşalıyor-doluyor.
Hybrid teknolojisinde araç üzerinde 2 adet motor bulunuyor. Her iki motorda (içten yanmalı motor ve elektrik motoru) temel olarak aynı anda çalışıyorlar. İhtiyaca göre birbirlerini destekliyorlar. Her şey otomatik gerçekleşiyor. Siz hiçbir şeye karışmıyorsunuz, sadece aracınızı sürüyorsunuz.
Temel olarak çalışma mantığı böyle iken, her Hybrid aracın aynı şekilde çalıştığını söyleyemeyiz.
Örneğin ben, Hybrid araçların ne kadar muhteşem olduğunu, 2012 yılında, kısa bir süre Toyota Prius kullanarak fark ettim. Türkiye’ye dönünce ikici el 2008 model Honda Civic Hybrid satın aldım. Her ikisi de Hybrid olmasına rağmen, tamamen farklı yöntemlerle çalıştıklarını fark ettim.
2008 Honda Civic Hybrid; önceliği 1.3 benzin motoruna veriyor. Araç, kalkışı ve ilerleyişi benzin motoruyla yapıyor. Diğer taraftan araçta 25 beygirlik elektrik motoru var. Bu motor, temel olarak, benzin motorunu destekleyecek şekilde çalışıyor. Düz yolda, batarya bitene kadar, 50 km/saat hıza kadar sadece elektrik motoruyla gidilebiliyor. Batarya bitince, hareket halindeyken tekrar kendiliğinden doluyor. Ancak esas görevi, hızlanmalarda ve ani güç gerektiren durumlarda devreye girerek, benzin motorunu desteklemek (aslında sürekli devrede ve kadrandaki bir gösterge ile takip edilebiliyor). Devreye girdiğinde, araç sanki 2.0 motormuş gibi tepki veriyor. Şahlanmalar oluyor ve fark hemen hissediyor. Sonuç olarak şunu diyebiliriz: Honda’nın Hybrid teknolojisinde, öncelik, yakıt tasarrufundan ziyade performansa verilmiş.
Toyota Prius; Honda’nın tersine, öncelik 75 beygirlik elektrik motorunda ve benzin motoru onu destekleyecek şekilde çalışıyor. Aracın kalkışı ve ilerleyişi elektrik motoru ile oluyor. Bu durum, elektrik motorunun gücünün yettiği hıza veya bataryanın bittiği ana kadar devam ediyor. Fakat nispeten daha sakin bir sürüş sunuyor. Ani veya yüksek hız ihtiyacı olduğunda, benzin motoru devreye giriyor. Öncelikli amaç, yakıt tasarrufu gibi görünüyor ve bunun karşılığında, performanstan biraz ödün veriliyor.
Bataryanın ömrü, sürücünün kullanım şekline bağlı diyebilirim. Km veya yıl vermek bence yanlış/yanıltıcı olur. Ayrıca, aracın üstündeki ilk batarya ile yeni bataryalar arasında teknoloji farkı var.
Kendi kullanım tecrübem şöyle: Aracı satın aldığımda bataryası bitikti. Çok hızlı boşalıp-doluyordu. Fakat garantisi devam ediyordu. Honda Türkiye ile iletişim kurdum ve 2013 yılının başında, garanti kapsamında batarya değiştirildi. O zamandan bu yana, bataryanın etkin kapasitesinde bir miktar azalma olduğunu “hissedebiliyorum”. Böyle diyorum çünkü, “Yetkili Servise” gidip ölçüm yaptırma ihtiyacı duymadım. Ancak aracın performansını etkileyecek bir durum yaşamıyorum.
Bir örnek ile soruyu yanıtlayabilirim:
2017 Eylül ayında, 30 gün süren bir Avrupa turu yaptım. 12000 km yol yapmışım (çok şükür bir sorun yaşamadım). Şu anda 192 bin km’de ve sadece periyodik bakımlarını (motoryağı, cvt şanzıman yağı, filtreler vs.) yaptırıyorum. Aracı 2012 yılında, 100 bin km’de satın almıştım. Yakıt ekonomisi, aracı nasıl kullandığınızla çok ilgili. Benim ortalamalarım km’de 29-32 kuruş arasına denk geliyor (Benzin fiyatı şu sıralar 5,45 TL civarı).
Satın aldığım yıl, bataryayı garanti kapsamında değiştirdim. Eski batarya ömrünü doldurmuştu ve aracın performansını ciddi manada etkiliyordu. Batarya değişince araç muazzam oldu. Öncelikli olarak dikkat edilmesi gereken konu bataryanın ömrü.
Sonuç olarak, Honda Civic Hybrid, hem çok donanımlı hem de konforlu bir araç. Ben, ziyadesiyle memnunum. Herkese tavsiye ederim.
Çok teşekkür ediyorum. Gerçekten çok yararlı ve anlamlı bir bilgilendirme olmuş. Elinize ve yüreğinize sağlık.